معمولا همه ما در طول روز با نمک‌ها سر و کار داریم. اگر در محیط کاری نیازی به استفاده از نمکهای صنعتی نداشته باشیم اما نمک خوراکی جزوی از غذاهایی است که در طول روز مصرف می‌کنیم پس این ماده را تا حدودی میشناسیم؛ اما باید بدانید که نمک‌ها طیف گسترده‌ای دارند و علاوه بر نمک خوراکی که همه ما میشناسیم، نوع دیگری از نمک ها در دنیا وجود دارند به نام نمک های شیمیایی . در این مقاله سعی داریم شما را با انواع نمک های شیمیایی ، خواص و مضرات آن آشنا کنیم. با ما در سایت بانوی پارسی همراه باشید.
نمک چیست و چگونه به دست می‌آید؟
در شیمی برای نمک تعاریف متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از این تعاریف اشاره خواهیم کرد:
نمک‌ها ترکیبات یونی‌ای هستند که از واکنش خنثی‌سازی یک اسید و باز به دست می‌آیند. در واقع در این واکنش قسمت مثبت نمک از باز می‌آید که به آن رادیکال بازی گویند و قسمت منفی آن از اسید بدست می‌آید که به آن رادیکال اسیدی گویند.
نمک‌ها از واکنش آنیون (بار الکتریکی منفی) و کاتیونی (بار الکتریکی مثبت) که معمولا محصول واکنش خنثی شدن باشند، بدست می‌آیند.
معمولا نمک‌ها به عنوان یک فرآورده‌ی فرعی از واکنش شیمیایی بدست می‌آیند. نمک را می‌توان از واکنش‌های متفاوتی که محصول آنها آب و نمک است، بدست آورد. برخی از این واکنش‌‌ها به شرح زیر هستند:
واکنش اسید با اکسید فلز، نمک و آب را تشکیل می‌دهد.
واکنش باز شیمی با اسید، نمک و آب را تشکیل می‌دهد.
واکنش فلز با اسید، نمک و هیدروژن را تشکیل می‌دهد.
واکنش اسید با کربنات‌ها نمک، آب و دی اکسید کربن را تشکیل می‌دهد.
دسته‌بندی نمک‌ها
نمک‌ها را براساس نوع اسید یا بازهایی که آنها را تشکیل می‌دهند، در دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌کنند. نام‌گذاری نمک‌ها به این صورت است که ابتدا نام آنیون و سپس نام یون فلز، که جزء کاتیونی است، می‌آید.
استات‌ها، نمکهای اسید استیک هستند.
کربنات‌ها، نمکهای اسید کربنیک هستند.
کلرید‌ها، نمکهای اسید هیدرو کلرید هستند.
سیانیدها، نمکهای هیدرو سیانیک هستند.
نیترات‌ها، نمکهای اسید نیتریک هستند.
نیتریت‌ها، نمکهای اسید نیترو هستند.
فسفات‌ها، نمکهای اسید فسفریک هستند.
سولفات‌ها، نمکهای اسید سولفوریک هستند.
انواع نمک های شیمیایی
همانطور که گفته شد نمک‌ها معمولا فرآورد‌ه‌های فرعی برخی از واکنش‌های شیمیایی هستند و از واکنش‌های مختلف انتظار می‌رود که نمکهای گوناگونی تولید شود و برخی از این نمک‌ها عبارتند از:
نمک معمولی (نمک خوراکی)
این نمک یکی از نمک‌هایی است که ما انسان‌ها همه روزه از آن استفاده می‌کنیم. این نمک‌ها یا از معادن سنگ نمک یا از دریاچه‌های نمک یا آب دریاها استخراج می‌شوند. این نمک‌ها را به هر طریقی که استخراج کنند به دلیل وجود ناخالصی‌ها، ابتدا باید آن را پالایش، تصفیه و سپس نمک را جدا و سپس برای مصرف به بازار عرضه کنند.
انواع مختلفی از نمک خوراکی در دنیا وجود دارد که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد:
نمک کوشر
این نمک یکی از نمکهای خوراکی موجود در بازار است که به دلیل سایز بزرگی که دارد می‌تواند یکی از انتخاب‌های خوب برای مصارف روزانه باشد. این نمک دارای درجه‌های مختلفی از شوری است که با توجه به برند آن میزان شوری این نمک می‌تواند متفاوت باشد.
نمک هیمالیایی سیاه
نمک هیمالیایی در جنوب شرقی آسیا و از پختن سنگ نمک با زغال سنگ، گیاهان و پوست در کوره بدست می‌آید. این نمک رنگ قهوه‌ای تیره مایل به قرمز دارد. از این نمک در برخی غذاها استفاده می‌شود. طعم این نمک باعث می‌شود که در غذا طعمی شبیه به طعم تخم‌مرغ ایجاد شود.
نمک سیاه هاوایی
نمک سیاه هاوایی یکی دیگر از نمکهای خوراکی است که با افزودن زغال فعال به نمک دریا به دست می‌آید. از آنجا که این نمک پخته شده است دیگر نیاز به پخت مجدد ندارد و روی غذای پخته ریخته می‌شود.
نمک ترشی
یکی دیگر از نمک های خوراکی، نمک ترشی است. از این نمک برای تولید انواع ترشی استفاده می‌شود. نمک ترشی هیچگونه ید یا مواد معدنی ندارد.
نمک های شیمیایی
انواع مختلفی از نمک های شیمیایی وجود دارد که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد:
نمک مضاعف
زمانیکه دو نمک ساده در نسبت استوکیومتری با هم ترکیب می‌شوند، نمک مضاعف را ایجاد می‌کنند. نمک مضاعف تنها در حالت جامد خواص خود را دارد و در حالت محلول خاصیت خود را از دست می‌هد. از انواع نمکهای می‌توان به نمک مور، زاج پتاسیم، کروم آلوم و آلوم آهن اشاره کرد.
نمک مخلوط
به نمکی نمک مخلوط گفته می‌شود که حاوی بیش از یک اسید یا یون‌های بازی (غیر از یون‌های هیدروژن یا هیدروکسیل) باشد. از انواع نمک مخلوط می‌توان به سولفات سدیم-پتاسیم و دی سدیم پتاسیم فسفات اشاره کرد. نمک مخلوط یکی از انواع نمک های شیمیایی است.
نمک پیچیده
به نمکی نمک پیچیده گفته می‌شود که با تبلور از محلول‌های نمک اشباع شده‌ی دو نمک ساده تشکیل شود. از انواع نمکهای پیچیده می‌توان به سدیم آرژنتو سیانور و پتاسیم یدید جیوه‌ای اشاره کرد.
نمکهای رسوب کننده
نمکهای رسوب کننده به نمک‌هایی گفته می‌شود که زمانیکه در معرض جو قرار بگیرند، رطوبت را جذب می‌کنند و در آن حل شده و به مایع تبدیل می‌شوند. برخی از نمکهای رسوب کننده عبارتند از کلرید کلسیم، کلرید منیزیم و کلرید روی هستند.
نمکهای اسیدی
نمک اسیدی به نمکی گفته می‌شود که در مولکول آن، تعدادی از اتم‌های هیدروژن قابل تعویض که در آن باقی مانده است، خاصیت اسیدی دارند. نمکهای اسیدی معمولا دارای یک یا چند فلز قلیایی و همچنین دارای یک یا چند اتم هیدروژن هستند؛ به عبارت ساده‌تر نمکهای اسیدی از واکنش یک اسید قوی با یک باز ضعیف بدست می‌آیند. PH نمکهای اسیدی کمتر از ۷ (PH<7) است. برخی از نمکهای اسیدی عبارتند از سدیم هیدروسولفید، سدیم بی‌سولفات، مونو سدیم فسفات، دی سدیم فسفات.
نمکهای بازی
نمکهای بازی به نمک‌هایی گفته می‌شود که از واکنش یکی باز قوی و یک اسید ضعیف به دست می‌آیند. PH نمکهای بازی بالاتر از ۷ (PH>7) است. به عنوان مثال می‌توان به کربنات سدیم 〖NA〗_۲ 〖CO〗_۳، استات سدیم NACH_3COO، پتاسیم سولفید K_2 S اشاره کرد.
نمکهای معدنی
نمکهای معدنی نمک‌هایی هستند که از لایه‌های بالایی معادن نمک به دست می‌آیند. نمکهای معدنی معمولا به دو صورت استخراج محلول و استخراج عمیق محوری، استخراج می‌کنند.در روش استخراج محلول، آب با فشار زیادی به لایه‌های سنگ نمک وارد می‌شود و محلول بدست آمده طی فرآیند تبخیر قرار می‌گیرد و نمک به جا مانده تصفیه و مورد استفاده قرار می‌گیرند.در روش استخراج عمیق سنگ نمک را مانند سایر مواد معدنی از معدن، استخراج می‌کنند و سپس آن را خرد و تصفیه می‌کنند.
نظرات کاربران
سلام به شما کاربر محترم وبسایت پرشین لیدی، خیلی خیلی خوشحال میشیم اگر نظر خودتون رو درباره مقاله بالا برای ما بنویسید. اما لطفا از موارد زیر پرهیز کنید.