گزگز دست و پا از جمله موارد شایعی است که همگی آن را تجربه کرده اند. گزگز دست و پا با نام های مورمور شدن و سوزن سوزن شدن نیز شناخته می شود این احساس ناخوشایند می تواند در دست و پا ها و اندام ها ایجاد بی حسی و درد کرده و باعث اذیت شدن فرد می شود. در این مقاله در مجله ی تخصصی بانوان، سایت پرشین لیدی به علت ایجاد گزگز دست و پا می پردازیم و بررسی می کنیم که کمبود کدام ویتامین باعث گزگز دست و پا می شود با ما همراه باشید.
زمان مطالعه:
دقیقهبروز رسانی:
۱۴۰۲/۰۳/۰۱کمبود کدام ویتامین باعث گزگز دست و پا می شود
کمبود برخی ویتامینها میتواند به گزگز دست و پا منجر شود. برای تحقیق در مورد دلایل گزگز دست و پا و احتمال کمبود ویتامین، لازم است توجه داشته باشید که علل مختلفی میتوانند به این علایم منجر شوند و کمبود یک ویتامین خاص نیز تنها یکی از احتمالات میباشد. به هر حال، در زیر چند نمونه از ویتامینها که در صورت کمبود میتوانند به گزگز دست و پا مرتبط باشند را بررسی خواهیم کرد:
- ویتامین B12: کمبود ویتامین B12 میتواند باعث ایجاد مشکلات عصبی شود، از جمله تحریک عصبها، احساس سوزش و سردی ناحیه دست و پا، و ضعف عضلانی، سوزش و تحریک عصبی در اندامها باشد. این ویتامین برای تولید و تعمیر میلین (لایهای که عصبها را پوشانده و عملکرد آنها را بهبود میبخشد) ضروری است و کمبود آن میتواند عملکرد عصبی را تحت تأثیر قرار دهد. منجر شود. منابع غذایی غنی از ویتامین B12 شامل ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ، محصولات لبنی، و غذاهای تقویت شده با ویتامین B12 هستند..
- ویتامین B6 پیریدوکسین : کمبود ویتامین B6 نیز میتواند عامل گزگز دست و پا باشد. منابع غذایی مانند موز، آووکادو، بادام، برنج قهوهای، مرغ، ماهی، و سویا حاوی ویتامین B6 میباشند.
- ویتامین D: کمبود ویتامین D نیز باعث مشکلات عصبی میشود و ممکن است عاملی در گزگز دست و پا باشد. ویتامین D از طریق تعرض به نور خورشید تولید میشود و در برخی از منابع غذایی شامل ماهی چرب (مانند ماهی قزل آلا و سالمون)، ماهی تن، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی و عرقهای گیاهی وجود دارد.
- ویتامین E: کمبود ویتامین E نیز ممکن است به عللی از جمله مشکلات عصبی و گزگز دست و پا منجر شود. منابع ویتامین E شامل روغنهای گیاهی (مانند روغن زیتون و روغن آفتابگردان)، بادام، بادام زمینی و اسفناج هستند.
- کمبود دیگر ویتامینهای گروه B مانند تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2) میتواند عوارضی همچون گزگز دست و پا را ایجاد کند. این ویتامینها نقش مهمی در عملکرد سیستم عصبی دارند و کمبود آنها میتواند باعث علائم عصبی مانند تحریک عصبی، درد و سوزش در اندامها شود.
- کمبود مس: کمبود مس میتواند باعث عوارض عصبی شود. در صورتی که سیستم عصبی مورد تحت تأثیر قرار بگیرد، علائمی مانند گزگز دست و پا، تحریک عصبی، ضعف عضلات و تشنجات ممکن است رخ دهد.
- کمبود آهن: کمبود آهن میتواند باعث کاهش تولید هموگلوبین و کاهش اکسیژن در بدن شود. این موضوع میتواند به نقص تغذیه عصبها و عضلات منجر شده و علائمی همچون گزگز دست و پا، ضعف عضلات و خستگی را به همراه داشته باشد.
- کمبود منیزیم: کمبود منیزیم نیز میتواند باعث عوارض عصبی شود. علائمی مانند گزگز دست و پا، تحریک عصبی، تشنجات و ناراحتی عضلات میتواند ناشی از کمبود منیزیم باشد.
- کمبود کلسیم: کمبود کلسیم نیز میتواند به علائم دیگری منجر شود که ممکن است باعث ایجاد احساس گزگزی در دست و پا شوند. برخی از علائم و عوارض کمبود کلسیم عبارتند از:
تشنجها: کمبود کلسیم میتواند به اختلال در عملکرد عصبها و عضلات منجر شود. این موضوع میتواند باعث ایجاد تشنجها شود، که در برخی از موارد میتوانند به علت تحریک عصبی و انقباض ناشی از کمبود کلسیم باشند.
تنگی عضلات: کمبود کلسیم ممکن است باعث تنگی و تشدید عضلات شود. که می تواند باعث تحریک و گزگز دست و پا شود.
توصیهها مربوط به کمبود ویتامینها عموماً براساس تشخیص پزشکان و متخصصان تغذیه است. اگر مشکل گزگز دست و پا برای شما مزاحمتی ایجاد کرده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند شما را بررسی کند و آزمایشات مورد نیاز را تجویز کند تا علت دقیق مشکل شناسایی شود. بر اساس نتایج آزمایشات، پزشک شما ممکن است توصیههایی برای مصرف ویتامینهای خاص یا تغذیه مناسب ارائه دهد.
نکاتی جهت جلوگیری از کمبود ویتامین
در ضمن، نکات زیر نیز برای حفظ سلامتی عمومی و جلوگیری از کمبود ویتامینها مفید هستند:
تغذیه متنوع: تا حد امکان در برنامه غذایی خود به تنوع و تعداد کافی مواد غذایی غنی از ویتامینها مانند میوهها، سبزیجات، محصولات لبنی، گوشت، ماهی و غلات توجه کنید.
مصرف مکملهای ویتامینی: در صورت نیاز و زیر نظر پزشک، ممکن است به شما مکملهای ویتامینی تجویز شود.
آفتاب گرفتن: تا حد امکان در معرض نور خورشید قرار بگیری، زیرا نور خورشید مهمترین منبع ویتامین D است.
مراجعه به پزشک: در صورت بروز علایم غیرعادی یا مزاحم، همواره به پزشک خود مراجعه کنید و از وی نظر متخصص را دریافت کنید.
دلایل دیگر ایجاد گزگز دست و پا
علاوه بر کمبود ویتامینها، گزگز دست و پا میتواند ناشی از عوامل دیگری نیز باشد. برخی از بیماریها میتوانند باعث گزگز دست و پا شوند. البته، دلایل و مکانیسم ایجاد این علائم برای هر بیماری ممکن است متفاوت باشد. در زیر به برخی از بیماریهایی و نقش آنها در ایجاد گزگز دست و پا، اشاره میکنم:
- رماتیسم: رماتیسم معمولاً باعث التهاب مفاصل میشود و این التهاب میتواند عصبها را تحریک کند و علائمی همچون گزگز دست و پا را به همراه داشته باشد.
- ام اس (اسکلروز متعدد): ام اس یک بیماری التهابی اتوایمیون است که به سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) آسیب میزند. اعصاب مختلف بدن ممکن است در اثر این بیماری آسیب ببینند و باعث علائمی از جمله گزگز دست و پا شوند.
- بارداری: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی و عوامل فشار زیاد بر عصبها میتواند علائمی همچون گزگز دست و پا را به همراه داشته باشد.
- هپاتیت: برخی از ویروسهای هپاتیت مانند هپاتیت B و C میتوانند علائم عصبی را نیز در بر داشته باشند که ممکن است شامل گزگز دست و پا نیز شود.
- ایدز: ایدز (عفونت ویروس اچ آی وی) ممکن است عصبها را تحت تأثیر قرار داده و علائمی همچون گزگز دست و پا را ایجاد کند.
- دیابت: در دیابت، مشکلات عصبی به نام عصبوپاتی دیابتیک میتواند به گزگز دست و پا منجر شود.
- بیماریهای اتوایمیون: بیماریهایی مانند لوپوس اریتماتوس سیستمیک و التهاب مفاصل روماتوئید میتوانند عوارض عصبی داشته باشند که گزگز دست و پا را شامل میشوند.
- سرطان: در برخی موارد، سرطان میتواند باعث گزگز دست و پا شود. همچنین، درمان سرطان مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی نیز ممکن است عوارض عصبی را به همراه داشته باشد.
- عوامل دارویی: برخی داروها مانند داروهای ضدویروسی، ضدسرطانی، داروهای قلبی و داروهای عصبی، ضد افسردگیها، ضد اضطرابها، داروهای درمان پرفشاری و داروهای ضد التهاب میتوانند به علائم گزگز دست و پا مشارکت کنند.
- اختلالات عصبی: مشکلات عصبی مانند اختلالات عصب محیطی (مانند عصبکشی، عفونت عصب)، عصبپردازی ناصحیح و التهاب عصبها میتواند به علائم گزگز دست و پا منجر شود.
- بیماریهای عروقی: بیماریهایی مانند انسداد عروق و عروق متوسعه میتوانند روی عملکرد عصبی تأثیر بگذارند و به علائم گزگز و سوزش در دست و پا منجر شوند.
- عفونتها: عفونتهایی مانند سینوزیت، آمبولیای و هرپس ویروس، برخی از بیماریهای عفونی مانند سرخک، لیشمانیاز، بورلیاز و بیماری لایم ممکن است سبب تحریک عصبها و به دنبال آن گزگز دست و پا شوند.
- اختلالات متابولیک: مشکلات متابولیک مانند دیابت، هیپوتیروئیدیسم (ترشح کم هورمون تیروئید) و نقص ویتامین B1 (بریبری) نیز میتوانند به علائم گزگز دست و پا منجر شوند.
- بیماری عقلی: بیماریهایی مانند اختلال اضطراب، افسردگی و اختلال وسواسی-اجباری نیز ممکن است علت گزگز دست و پا باشند.
- اختلالات عضلانی و اسکلتی: برخی از اختلالات عضلانی و اسکلتی مانند سندرم تونل کارپال، نقرس، آرتروز مفصلی و آسیب عصبی از ناحیه گردن و عمود فقرات نیز میتوانند به ظهور گزگز دست و پا منجر شوند.
- عوامل الکتروفیزیکی: مانند برق گرفتگی و تحریک نوری قوی میتوانند علتی برای بروز گزگز دست و پا باشند.
- استرس و اضطراب: استرس شدید و اضطراب میتوانند به تحریک عصبی و علائم گزگز دست و پا منجر شوند.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند مواد شیمیایی تحریککننده، آلرژیها و حساسیتها میتوانند به بروز گزگز دست و پا مشارکت کنند. همچنین برخی بیماریهای اعصاب محیطی مانند نوروپاتی، سندرم گیلن باره، ویروس پسوری و بیماری کارولی ممکن است به علائم گزگز دست و پا منجر شوند.
لطفاً توجه داشته باشید که این فقط نمونهای از عواملی است که میتوانند به گزگز دست و پا منجر شوند، و هر شخص ممکن است علت متفاوتی داشته باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
تشخیص علت گزگز دست و پا
تشخیص علت اصلی گزگز دست و پا معمولاً نیازمند ارزیابی کامل توسط پزشک است. در این ارزیابی، پزشک به شکلی جامع و دقیق علت ممکن را تحت بررسی قرار میدهد. این ارزیابی شامل موارد زیر میشود:
- سوابق پزشکی و بررسی تاریخچه بیماری: پزشک شما ممکن است درباره تاریخچه بیماری، علائم دیگر مرتبط، مصرف داروها، و بیماریهای دیگر پرسش کند.
- بررسی بالینی: پزشک شما به دقت سابقه بالینی شما را بررسی میکند و شرح دقیقی از علایم، شدت و طول مدت آنها میگیرد.
- آزمایشها: پزشک ممکن است آزمایشهای خون، آزمایش عصبی، آزمایشهای متخصصان دیگر یا تصویربرداری (مانند ایکوگرافی، رادیوگرافی، مرجعسازی عصبی و آزمونهای انتقال عصب) را تهیه کند تا علت ممکن را تشخیص دهد.
با توجه به نتایج این مراحل ارزیابی، پزشک شما میتواند تشخیص نهایی را قرار داده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند. برخی از تستها که ممکن است در تشخیص علت گزگز دست و پا مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
آزمایشات خون برای اندازهگیری سطح ویتامینها، مواد معدنی و آنتیبادیها
آزمایشهای عصبی برای ارزیابی عملکرد عصبها و عضلات
تصویربرداری مانند رادیوگرافی، مرجعسازی عصبی، سونوگرافی
آزمایش عملکرد عصبی: ممکن است پزشک برای ارزیابی عملکرد عصبی شما از آزمونهایی مانند آزمون عصبرسانی سرعت و آزمون عصبرسانی الکترومیوگرافی (EMG) استفاده کند. این آزمونها به بررسی سرعت و کیفیت انتقال سیگنالهای عصبی کمک میکنند.
تستهای متخصصان دیگر: بسته به نیاز، ممکن است پزشک شما، شما را به متخصصان دیگر مانند گوش، حلق و بینی، دندانپزشک یا متخصص اعصاب مراجعه کند تا بررسی تخصصیتری دریافت کنید.
در هر صورت، مهم است تا با پزشک خود در مورد علایم و نگرانیهای خود به طور دقیق صحبت کنید. اطلاعاتی که در ارتباط با سابقه پزشکی، علایم و شدت آنها و هر نکته دیگری که میتواند مفید باشد، را به پزشک خود ارائه کنید. این به پزشک کمک میکند تا تشخیص درست تری قرار دهد و درمان مناسب را تعیین کند.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی کمبود ویتامین ها و دیگر عوامل موثر در ایجاد گزگز دست و پا پرداختیم و بیان کردیم که چه منابعی حاوی ویتامین هایی جهت جلوگیری از این احساس ناخوشایند هستند. در صورتی که به طور مداوم با این گزگز در دست و پاها و دیگر اندام ها مواجه هستید حتما جهت تشخیص علت و درمان سریع به پزشک مراجعه نمائید.
سلام در مورد سوزن سوزن شدن و خواب رفتن پا میتونه علتش فشارخون باشه مادرم فشارخونییه اغلب میگه دست و پام گزگز میکنه .
سلام به شما کاربر عزیز پرشین لیدی. بله کاربر محترم احساس سوزن سوزن شدن در پاها یکی از نشانه های فشارخون بالا است که به دلیل ضربان ضعیف قلب رخ می دهد. فشار خون بالا باعث می شود گردش خون در ساق و پاها کاهش یابد و گزگز پا را به همراه داشته باشد.