سندروم روده تحریک‌پذیر یکی از شایع‌ترین اختلالات مزمن گوارشی است که بیش از 700 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما عواملی مانند استرس، تغییرات میکروبیوم روده و نوع رژیم غذایی در تشدید علائم آن نقش دارند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان سندروم روده تحریک‌پذیر و همچنین توصیه‌های خانگی و سنتی برای مدیریت این بیماری می‌پردازیم.
|
سندروم روده تحریک پذیر |
|
|
علائم |
درد یا گرفتگی شکم، گاز اضافی و نفخ، اسهال، یبوست، خستگی و مشکلات خواب، عدم تخلیه کامل مدفوع، مخاط در مدفوع |
|
دلایل |
اختلال در حرکت روده‌ها، حساسیت بیش‌ازحد روده‌ها، تغییرات میکروبی در روده، عفونت‌های گوارشی، عوامل روانی و استرس، تغییرات هورمونی |
|
تشخیص |
بررسی سابقه پزشکی، آزمایش خون، تصویربرداری |
|
درمان |
تغییر وعده‌های غذایی، تغییر فعالیت روزانه، طب سنتی، دارو درمانی
|
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)، یک اختلال مزمن و شایع گوارشی است که باعث درد و ناراحتی در ناحیه شکم، تغییرات در عادات اجابت مزاج مانند اسهال یا یبوست و گاهی نفخ و گاز معده می‌شود. این سندروم، معمولاً با تغییرات در عملکرد و حساسیت روده همراه است، بدون این‌که علتی قابل‌تشخیص مثل عفونت یا آسیب فیزیکی وجود داشته باشد.
به نقل از دکتر مارک پیمتل، متخصص گوارش و مدیر مرکز تحقیقات گوارش در مرکز پزشکی Cedars-Sinai، ایالات متحده:
“سندروم روده تحریک‌پذیر یکی از پیچیده‌ترین و ناشناخته‌ترین اختلالات گوارشی است که می‌تواند زندگی بیماران را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات نشان می‌دهند که تغییر در میکروبیوم روده نقشی کلیدی در ایجاد علائم این بیماری دارد.”
سندروم روده تحریک پذیرچیست؟
علائم سندروم روده تحریک پذیر
علائم و نشانه های IBS عبارت هستند از:
-
درد یا گرفتگی شکم
-
گاز اضافی و نفخ
-
اسهال، یبوست یا ترکیب این دو
-
خستگی و مشکلات خواب
-
عدم تخلیه کامل مدفوع
-
مخاط در مدفوع
6 دلیل روده تحریک پذیر
دلایل دقیق ایجاد سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) هنوز کاملاً شناخته نشده است، اما چندین عامل اصلی می‌توانند در بروز این سندروم نقش داشته باشند. مهم‌ترین عواملی که به‌عنوان علت‌های احتمالی مطرح شده‌اند عبارتند از:
1.اختلال در حرکت روده‌ها
2. حساسیت بیش‌ازحد روده‌ها
3. تغییرات میکروبی در روده
4. عفونت‌های گوارشی
5. عوامل روانی و استرس
6.تغییرات هورمونی
3 راه تشخیص سندروم روده تحریک پذیر
تشخیص سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) عمدتاً با بررسی علائم بیمار و رد سایر بیماری‌های گوارشی صورت می‌گیرد. پزشک معمولاً برای اطمینان از این‌که علائم مربوط به IBS است و نه بیماری‌های دیگری، چندین گام را دنبال می‌کند:
1. بررسی سابقه پزشکی و علائم: علائمی مثل درد شکم همراه با تغییرات در عادات اجابت مزاج (مثل اسهال یا یبوست) از نشانه‌های مهم IBS هستند.
2. آزمایش‌های خون: آزمایش خون برای بررسی علائم التهاب یا علائم بیماری‌های دیگر (مثل بیماری سلیاک، کم‌خونی یا عفونت) انجام می‌شود.
3. آزمایش‌های تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک از تصویربرداری‌هایی مثل کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی استفاده می‌کند.
سندروم روده تحریک پذیرچیست؟
درمان سندروم روده تحریک پذیر
هیچ درمان خاصی برای این مشکل همگانی وجود ندارد؛ زیرا هر فردی باید با توجه به علائم خود بهترین درمان را پیدا کند. با کمک پزشک و با توجه به علائم می‌توانید بهترین روش ممکن را پیدا کنید. در ادامه چند مورد از روش‌های درمان سندروم روده تحریک پذیر را معرفی می‌کنیم.
تغییر وعده‌های غذایی
اگر درگیر یبوست هستید، فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. غذاهای غنی از فیبراز جمله میوه، سبزیجات، غلات، آلو و آجیل می‌توانند به شما کمک کنند. فیبر را به آرامی وارد رژیم غذایی خود کنید تا روده بتواند هضم را کنترل کند. همچنین می‌توانید مکمل‌های فیبر مانند Metamucil® یا Citrucel® را امتحان کنید.
مصرف محصولات لبنی مانند پنیر و شیر را محدود کنید. عدم تحمل لاکتوز در افراد مبتلا به IBS شایع‌تر است. اگر مصرف لبنیات را کاهش می دهید، مطمئن شوید که از غذاهای غیرلبنی غنی از کلسیم مانند بروکلی، اسفناج یا سالمون استفاده کنید.
غذاهایی که باعث ایجاد گاز می‌شود را محدود کنید. غذاهایی مانند لوبیا، کلم بروکسل، کلم، نوشابه های گازدار و حتی آدامس می‌توانند باعث ایجاد گاز شوند.
آب فراوان بنوشید. حداقل هشت لیوان یا 2 لیتر آب در روز بنوشید. آب دستگاه گوارش شما را روان نگه می‌دارد و از بروز سندروم روده تجریک پذیر جلوگیری می‌کند.
تغییر فعالیت‌های روزانه
تغییر فعالیت‌های روزانه نیز می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. به همین خاطر توصیه می‌شود:
-
به طور منظم ورزش کنید. 150 دقیقه ورزش متوسط را در هفته در نظر بگیرید.
-
تکنیک های تمدد اعصاب را امتحان کنید. یوگا، مدیتیشن و … می‌توانند به آرام کردن سیستم عصبی بیش از حد و روده عصبی کمک کنند. گاهی اوقات، مشاور نیز به بهبود وضعیت جسمانی کمک می‌کند.
-
به اندازه کافی بخوابید. هر شب هفت تا نه ساعت خواب با کیفیت را هدف گذاری کنید. هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید. یک استراحت خوب شبانه یکی از قوی ترین عوامل کاهش استرس موجود است.
طب سنتی
برای مدیریت و کاهش علائم سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)، درمان‌های سنتی و خانگی متعددی وجود دارد که می‌توانند مفید باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر با این روش‌ها می‌توانید به سایت https://medicib.com مراجعه کنید. البته این روش‌ها عمدتاً روی تنظیم سیستم گوارشی و کاهش علائم ناراحت‌کننده تمرکز دارند. معروف‌ترین گیاهان برای کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر عبارت هستند از:
1. دمنوش نعناع: نعناع خاصیت ضداسپاسم دارد و می‌تواند به کاهش درد و گرفتگی عضلات روده کمک کند. مصرف دمنوش نعناع یا کپسول‌های روغن نعناع به‌ویژه برای کاهش نفخ و گاز موثر است.
2. زنجبیل: زنجبیل به دلیل خاصیت ضدالتهابی و تسکین‌دهنده‌اش به هضم کمک می‌کند و می‌تواند تهوع، گاز و ناراحتی‌های گوارشی را کاهش دهد. می‌توان زنجبیل را به‌صورت دمنوش یا پودر به غذاها اضافه کرد.
3. رازیانه: دانه‌های رازیانه خاصیت ضدنفخ و ضداسپاسم دارند و می‌توانند در کاهش درد، نفخ و گاز مؤثر باشند. جوشانده رازیانه یا مصرف دانه‌های آن بعد از غذا می‌تواند مفید باشد.
4. آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا به بهبود عملکرد گوارشی کمک می‌کند و اثر آرامش‌بخشی دارد. مصرف ژل آلوئه‌ورا می‌تواند یبوست را کاهش دهد و به پاکسازی دستگاه گوارش کمک کند.
5. دمنوش بابونه: بابونه خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخشی دارد و می‌تواند به کاهش استرس و همچنین درد شکم کمک کند. مصرف دمنوش بابونه قبل از خواب برای آرامش عضلات مفید است.
6. روغن زیتون و کرچک: این روغن‌ها می‌توانند در بهبود یبوست مؤثر باشند. مصرف روزانه یک قاشق چای‌خوری روغن زیتون، به‌ویژه در صبح ناشتا، می‌تواند به بهبود حرکات روده کمک کند.
سندروم روده تحریک پذیرچیست؟
دارو درمانی
در مرحله آخر پزشک متخصص با توجه به شرایط شما دارو تجویز می‌کند. این داروها عبارت هستند از:
-
داروهای ضد افسردگی (اگر افسردگی و اضطراب همراه با درد شدید شکمی دارید). داروها شامل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) و مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند.
-
داروهایی برای کاهش یبوست (از جمله مکمل های فیبر و ملین).
-
داروهای ضد اسهال
-
داروهایی برای کمک به اسپاسم روده
داروهایی که به طور خاص برای درمان IBS استفاده می شوند عبارتند از:
-
دی سیکلومین (Bentyl®).
-
هیوسیامین (Levsin®).
-
لوبیپروستون (Amitiza®).
-
Linaclotide (Linzess®).
-
پلکاناتید (Trulance®).
-
ریفاکسیمین (Xifaxan®).
سخن پایانی
سندروم روده تحریک‌پذیر اگرچه به‌عنوان یک بیماری تهدیدکننده زندگی شناخته نمی‌شود، اما اثرات آن بر زندگی روزمره می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. مدیریت این بیماری اغلب به تنظیم رژیم غذایی، کاهش استرس و بهره‌گیری از روش‌های درمانی خانگی و مکمل بستگی دارد. شناخت دقیق عوامل تحریک‌کننده و مشاوره با پزشک متخصص به افراد کمک می‌کند تا با علائم این بیماری بهتر کنار بیایند و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند.
نظرات کاربران
سلام به شما کاربر محترم وبسایت پرشین لیدی، خیلی خیلی خوشحال میشیم اگر نظر خودتون رو درباره مقاله بالا برای ما بنویسید. اما لطفا از موارد زیر پرهیز کنید.