علت خستگی و بی حالی در حاملگی چیست و چگونه آنرا برطرف کنیم

خستگی و بی حالی در بارداری نسبت به حالت عادی بیشتر احساس می شود و اغلب در سه ماهه اول و سه ماهه سوم، محسوس است. خستگی و بی حالی در بارداری ممکن است در برخی از زنان بیشتر و در برخی کمتر احساس شود.

خستگی در بارداری امری کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست، خطری نیز برای مادر و جنین ندارد چرا که از علائم بارداری است. خستگی و بی حالی در بارداری تنها، در ماههای اول و آخر بارداری و  در سن بالا، ایجاد می شود و در میانه بارداری یعنی در سه ماهه دوم کاهش می یابد. در ادامه به علت های بی حالی در طول بارداری و درمان آن می پردازیم.

بی حالی در ماه اول بارداری

بی حالی در بارداری علل مختلفی دارد که در میان خانم ها یکسان نیست. در سه ماهه اول بارداری که جفت تشکیل می شود و اکسیژن و مواد مغذی جنین را باید تامین کند انرژی زیادی از مادر گرفته می شود و همین امر موجب بی حالی و خستگی می شود. از جمله دلایلی که باعث ایجاد خستگی و بی حالی در اوایل بارداری می شود عبارتند از:

تغییرات هورمونی که با بارداری به وجود می آیند افزایش تولید هورمون پروژسترون و استروژن است که همین امر خستگی و خواب آلودگی  و بی حالی شدید را باعث می شود.

برای رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به جنین، تولید خون در بدن افزایش یافته و همین امر خستگی های بارداری را باعث می شود.

تغییرات هورمونی ایجاد شده در بارداری، فشار خون و قند خون را کاهش داده و خستگی را به دنبال دارد.علت افت فشار خون در بارداری این است که زمانی که هورمون ها بارداری آزاد می شوند، بدن نیاز به خنک شدن دارد در این حالت رگ های خونی باز می شوند با باز شدن رگ های خونی فشار خون پایین می آید و اگر در حالت دراز کش باشید و سریع از جای خود بلند شید سرگیجه و بی حالی به سراغتان می آید البته  فشار خون بعد از بارداری افزایش می یابد.

رشد جفت در اوایل بارداری نیز مادر را دچار خستگی و بیحالی کرده و انرژی زیادی از مادر می گیرد.

از دیگر دلایل خستگی زنان باردار می توان به این موارد اشاره کرد:

کم خوابی و اختلالات خواب

کم خونی ناشی از کمبود آهن

افسردگی و اضطراب

تهوع و استفراغ و مشکلات گوارشی

کاهش هموگلوبین که برای خونرسانی بیشتر به جفت باعث رقیق شدن خون می شود. برای اینکه اکسیژن کافی به جنین برسد انرژی زیادی از مادر گرفته می شود و به همین جهت مادر ضعف و خستگی را تجربه می کند.

علت بی حالی در ماه هشتم بارداری

در سه ماهه دوم بارداری یعنی از هفته ۲۰ تا ۲۸ بارداری، بهترین حالت  از لحاظ داشتن انرژی است ولی در ماههای آخر بارداری به دلیل اینکه جنین بزرگتر شده و وزنش افزایش یافته، انرژی کاهش می یابد مادر به خستگی دچار می شود. هم چنین در سه ماهه سوم بارداری تکرر ادرار، بی خوابی، کمردرد و سوزش سردل خستگی را نیز به همراه دارد.

علت سردرد و بیحالی در بارداری

تغییرات هورمونی به وجود آمده در دوران بارداری باعث تغییر در خلق و خو و بروز حالات مختلفی می شود که ممکن است برای زنان نگران کننده باشد خستگی و بی حالی نمونه ایی از این تغییرات است.

سردرد انواع مختلفی دارد و در دوره های بارداری متفاوت است.

سردرد تنشی سردرد شایعی است که در سه ماهه اول بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، تغییر وزن و افزایش حجم خون، تهوع و استفراغ، نداشتن برنامه غذایی سالم، کاهش قند خون، کمبود آب، مصرف برخی از غذاها که ممکن است باعث ایجاد سردرد شود مثل: مصرف گوجه فرنگی، پنیر، شکلات و لبنیات. این نوع سردرد باعث ایجاد در در ناحیه سر و گردن می شود که دردی ضعیف تا متوسط ایجاد می کند و با ماساژ، استراحت، داروهای ضد التهابی بهبود می یابد.

نوع دیگری از سردرد میگرن است که در سه ماهه اول بارداری ۲ درصد از بانوان به این نوع سردرد دچار می شوند. ممکن است سردرد میگرنی با اورا، اختلال دیداری، حسی، حرکتی همراه باشد که به آن میگرن کلاسیک گفته می شود که لکه های بینایی و توهمات بینایی را باعث می شود. سردرد میگرنی اگر بدون اورا همراه باشد با ترس از نور، ضربان و تهوع و استفراغ همراه است.

در دوران بارداری سردرد خطر سکته مغزی را ۱۶ برابر، مسمومیت حاملگی را ۲ برابر وبیماری قلبی را ۲ برابر می کند و احتمال پره اکلامپسی، هایپرتنش بارداری را بالا می برد.

در سه ماهه دوم و سوم بارداری، سردرد به دلایلی چون، دیابت، فشار خون بالا، کمبود خواب، تحمل اضافه وزن و گرفتگی عضلات ممکن است بروز کند.

بی حالی و فشار پایین در بارداری

در اوایل بارداری سه ماهه اول و دوم، به دلیل تغییر در گردش خون و هورمون ها، فشار خون پایین می آید و در سه ماهه سوم افزایش پیدا می کند. افت فشار خون با علایمی چون، خستگی و بی حالی، سرگیجه هنگام برخاستن، اختلال در تنفس، اختلال بینایی همراه است. برای درمان فشار خون پایین در بارداری استفاده از ویتامین ب ۱۲ توصیه می شود.

برای جلوگیری از فشار خون پایین در بارداری و در نتیجه درمان خستگی و بی حالی داشتن برنامه غذایی مناسب بدین نحو که وعده های غذایی در طول روزانه بیشتر باشند و از مصرف غذاهای سنگین در وعده های کم جلوگیری شود، ورزش در بارداری نیز می تواند فشار خون پایین را درمان کند، مصرف مایعات علایمی چون تهوع و استفراغ را رفع کرده و فشار خون پایین را کنترل می کند، تمرین تنفس عمیق و صحیح خوابیدن باعث تنظیم ضربان قلب و در نتیجه درمان افت فشار خون می شود.

درمان ضعف و بی حالی در بارداری

راههایی که برای مقابله و درمان خستگی و بی حالی توصیه می شود عبارتند از:

به اندازه کافی استراحت کنید حتی شده در میان روز چرت ۱۵ دقیقه ایی بزنید و قبل از خواب مایعات ننوشید تا کمتر نیاز به دستشویی رفتن پیدا کنید.

داشتن برنامه غذایی سالم که سرشار از مواد مغذی، سبزیجات، میوه ها، لبنیات مثل شیر کم چرب و ماست، مصرف پروتئین، تخم مرغ، گوشت قرمز، مصرف روزانه ۳۰۰ کالری در دوران بارداری، مصرف حبوبات مثل عدس و لوبیا، گنجاندن غلات، می تواند از از اضافه وزن جلوگیری کرده و احساس خستگی و بی حالی را کاهش دهد.

روزانه مایعات به اندازه کافی بنوشید و از نوشیدن آن در شب قبل از خواب اجتناب کنید.

از مصرف کافئین خودداری کنید.

داشتن تحرک و ورزش نظیر، پیاده روی، انجام حرکات کششی، تنفس عمیق، یوگا در بارداری، خستگی را کاهش داده و باعث افزایش انرژی ونشاط در طول دوران بارداری می شود.

از انجام کارهای غیر ضروری که انرژی زیادی از شما می گیرد پرهیز کنید و از خانواده و همسرتان بخواهید تا در کارهای خانه به شما کمک کنند.

یکی از راه های درمان خستگی و بی حالی در بارداری، انجام طب سوزنی توسط متخصصان است چرا که اندروفین را در بدن افزایش داده و خستگی، سردرد، کمردرد را رفع کرده و حالت تهوع را کاهش می دهد.

استرس و افسردگی در بارداری خستگی و بی حالی را به همراه دارد و برای درمان افسردگی و رفع خستگی باید اوقات خود را با دوستان و خانواده و همسرتان بگذرانید و ۳۰ دقیقه پیاده روی و ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید، رژیم غذایی مناسبی داشته باشید، از حرکات یوگا و مدیتیشن استفاده کرده و روحیه خود را حفظ  کنید.

ماساژ آروماتراپی باعث آرامش و بازگرداندن انرژی می شود.

گنجاندن ویتامین سی در وعده های مکمل های غذایی برای جذب آهن نیز یکی از راه های درمان خستگی است.

بی حالی در بارداری و جنسیت جنین

احساس خستگی، بی حالی و کاهش انرژی ممکن است شما را به این فکر فرو ببرد که این احساس ربطی به جنسیت جنین دارد یا خیر؟ وزن، میزان ضربان قلب، می تواند از جمله تفاوت هایی باشد که متوجه شویم جنین دختر است یا پسر.

برخی از محققان بر این باورند که خستگی و بی حالی در بارداری نشان از جنین پسر است چرا که جنین پسر تقریبا ۱۰۰ گرم وزن بیشتری نسبت به جنین دختر دارد، میزان ضربان قلب جنین پسر پایین تر از ۱۴۰ در دقیقه است در صورتی که ضربان قلب جنین دختر بیش از ۱۴۰ تا ۱۶۰ در دقیقه است و همچنین بخاطر نیاز بیشتر جنین پسر به پروتئین، کربوهیدرات، روغن و چربی گیاهی، انرژی بیشتری از مادر گرفته می شود.

زمان مراجعه به پزشک در صورت خستگی

خستگی و بی حالی در بارداری امری شایع است و دلیلی برای نگرانی نیست اما اگر علایمی چون، تکرر ادرار، بی خوابی زیاد، تنگی نفس، سردرد و سرگیجه را به مدت طولانی و شدید به همراه داشت که شما را انجام کارهای روزانه باز داشت، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

دوران بارداری دورانی شیرین و در عین حال حساس است به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی، زنان شرایط جدیدی را تجربه می کنند. خستگی و بی حالی نیز یکی از حالاتی است که در بارداری شایع و متداول است. خستگی در سه ماهه اول و آخر بارداری شایع تر است در سه ماهه دوم ضعف و خستگی به حداقل رسیده و انرژی افزایش می یابد.خستگی در بارداری دلایل مختلفی دارد که در صورت داشتن برنامه غذایی و ورزشی منظم و تقویت روحیه و رعایت نکات ذکر شده، قابل درمان است و در صورتی که خستگی و ضعف غیر طبیعی و غیر عادی بود به پزشک مراجعه کنید.

در دوران بارداری، برخی زنان ممکن است با بی حالی و خستگی شدید روبرو شوند. این مشکل در دوران اولیه بارداری شایعتر است و ممکن است در طول روز بهبود یابد اما در برخی موارد تا هفته‌های بعدی بارداری ادامه دارد.

دلایل بی حالی در بارداری بسیار متنوع است اما برخی از دلایل شامل موارد زیر می‌شوند:

• تغییر سطح هورمون‌ها: در دوران بارداری، سطح هورمون‌ها در بدن زن تغییر می‌کند. افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث خستگی و بی حالی در بارداری شود.

• کاهش سطح قند خون: در دوران بارداری، سطح قند خون در بدن مادر پایین می‌آید. این افت سطح قند خون ممکن است باعث بی حالی و خستگی شود.

• کمبود آهن: کمبود آهن در بدن ممکن است در دوران بارداری شدیدتر شود و باعث بی حالی و خستگی در بارداری شود.

• استرس: استرس و نگرانی در دوران بارداری ممکن است باعث بی حالی و خستگی در بارداری شود.

اما در مورد اینکه آیا بی حالی در بارداری می‌تواند نشان دهنده جنسیت جنین باشد، مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است اما هیچ تحقیقی نشان نمی‌دهد که بی حالی در بارداری به معنای خاصی می‌تواند نشان دهنده جنسیت جنین باشد. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که در بارداری پسر، مادران ممکن است کمی بیشتر از دختران احساس خستگی کنند.